Du'aa Ka'uumsa Gooftaa

“Aangoo fi humna guddaadhaan

Kiristoos du’aa ka’ee jira

Seexana hidhuudhaan

Addamiin bilisa baasuudhaan

Nagaan

Hanga bara baraatti

Nageenyii fi gammachuun ta’e.”

                                                   Dn.Guutaa Charuutiin

 “ Amma garuu warra mugaanif angaafa ta’ee Kiristoos du’aa irraa ka’eera. Hunduu Addamin akka du’aan , akkasumas kiristoos  dhaan immoo jiraatoo ta’aniru” 1ffaa Qoroonxos 15:20-21
Du’aa ka’umsa jechuun adda bahuun jiraacha kan turan fooni fi lubbuun lammata deebi’un tokkos ta’uun ka’uu fi du’a booda fooni fi lubbuun jireenya argachuu jechuudha. Du’aa ka’umsi bakka lamatti qoodama. Kunis dhali namaa yeroo foonin jiraatutti gaabbi galuun cubbuu fi xuraa’ummaa irraa qulqullaa’un gara Waaqayyootti kan deebi’u ka’umsa laphee jedhamuun kan beekamu fi dhuma irratti du’a booda jireenya baraa baraa jiraachuf kan ka’u (tinsa’ee zegubaa’e) jedhamuun kan beekamudha.
Ka’umsa jireenya bara baraa hiika isaa armaan olitti kan ilaalle yoo ta’u, innis bakka lamatti qoodama. Yeroo lubbuun dachee irratti jiraannu dhugaa hojennu irratti hundaa’un ka’umsa dhugaa ka’amu yoo ta’u, kunis ka’umsa kabajaa, ulfinaa, qulqullimmaa fi kan jireenyaaf ka’amu yoo ta’u inni lamaffaan immoo dachee/lafa irratti Waaqayyoon ganuun, balleessaa raawwachuun isa gaddaan ka’umsa salphinaaf ka’amudha. Ka’umsa kabajaa, ulfinaa, qulqullummaa fi jireenya ka’uuf lafa irratti hojii gaarii kan fayyinaa kan jireenya fi qulqullummaaf ta’u hojjetanii darbuun, gaabbii galuun iccitii qurbaanaa irratti hirmaachuun, adeemsa Kiristoos fi dhala namaa bal’inaan ilaaluf yaala.

Buu’ura barnoota du’aa ka’umsa namootaa kan ta’e du’aa ka’umsi Goofta keenya Iyyasuus Kirstoos kan ta’e eegalu uumamtoota irraa kaasee qooqa(afaan) raajotan kan dubatamaa ture dha. Raajichi Isaayaas “Duuni baraa baraaf ni jijjiirama” jedhee ture. Isaa 25:8. Jechi dubbii raajii kanaa ilaaluf bara Isaayyas irra dhaabachun gara fuulduratti ilaalu gaafata. Duuti akkamiin jijjiirame? Imimaan, boo’ichan, gaddi dhala namaa akkamiin haqame? Bara kakuu haaraa keessatti Waaqayyoo Ilmaa fooniin mul’ate booyicha fi imimmaan dhala namaa baroota(wagga)dheera irratti haqe.

Garboominis ni hafe. Duuni du’a isaan ni booji’ame yeroo sana ittiin beekama kan ture, ulee reebichaa si’oolin adabamuun ni hafe, ni jijjiirames. Qulqulluun Phaawuloos Raawwiin kun dhugaa ta’uu isaa yeroo ibsu “Yaa du’a waraanni(ilkeen)kee eessa jira? Yaa Si’ool moo’ichi kee eessa jira?” jechuun ibseera. 1Qor. 15:54-55

Kana irraas duuti moo’amu, jijjiiramu fi booji’amu isaa dhali namaa bilisummaa argachuu isaa hubanna. Kana malees dhala namaa booji’e moo’un kan isaan bita ture duuni ni jijjiirame, humna fi dandeettis ni dhabe, aangoon bittaa isaas ni dhabe jechuu raajichi Isaayyas “Du’oonni jiraattota ni ta’u, du’oonis ni ka’u” jechuun iccitii isaa ibseera. Isaa. 26:19 . kana malees Daawit “ Lubbuu koo Si’ool kessatti hin dhiiftu qulqulluun kees tortoruu akka arguf hin dhiistu” jechuun waa’ee iccitii du’aa ka’umsaa ibseera. Faar. 15(16):10
Qulqulluun Daawit qaaman dhugaadha du’eera. Kanaanis lubbuun isaa si’ool seenteti. Yeroo sana keessatti balballi Ganataa cufamuun ergamoonni qulqulluun seefii qabataniis ishee eega turan. S. Um. 3:24 . Sababa kanan qaamni isaa tortoruu saa argitetti. Du’a qofaas otoo hin ta’iin biyyees ta’uun lubbuun isaa humna du’aan dirqamntee jiraacha turte.
Kanaaf rakkina kana keessa kan isa boqochiisu ka’umsa guddaa hawwaa tureera. Lubbuun koo si’ool keessatti hin haftu jechuun dubachuun isaas kanaafidha. Qulqulluun yeroo jedha Waaqa dhugaa, tokko fi qulqulluu kan ta’e Gooftaan keenya Iyyasuus Kiristoos humna fi aangoo du’aa akka arguf hin dhiistu. Cubbuu, baleessaa fi yakka tokko malee fannoo irratti kan waraaname Kiristoos gonkuma awaalame hin hafu ni ka’a; ka’umsi isaa lubbuu Daawit si’ool keessa bahuuf wabbii (mallattoo) guddaa akka ta’u dubachuu isaa mul’isa. Hoj. Du. 2:31, Luq. 13:36.
Fakkenyi kan hin kennamne otoo tahee namni akkamiin hubata?

“Fakkenyan afaan koon nan bana erga addunyaan uumame irraa eegale kan dhokaten nan dubbadha” Far. 77(78):2, Mat. 13:34. Uumama Addaam irraa eegale kitaaba Qulqulluu irratti ibsaman dubachuu dhiiga Abeel, fudhatamuu Heenok, ol bahuu Eeliyaas fi k.k. fakkatan du’aa ka’umsa kan ibsaanidha. Seera Uum. 4:10, 5:24, 2Mot2:11. Kakuu moofas ta’e haaraa keessatti qulqulloonni du’oota kaasun isaanii du’aa ka’umsa kan mirkanneessudha. 1Mot. 17:24, 2Mot. 4:18, Yoh. 1:43-47, Hoj. 9:36-43. Kakuu haaraa keessatti Kiristoos fakkenyan ibsa kan ture ka’umsi isaa raga tokkodha. Yoh. 2:18, 19:22.

 Kana immoo mee murasaa isaanii haa ilaalu. Ibr.11:17-19. (Abrihaam mucaa isaa arsaa gochuuf adeemu isaa). Abrihaam umurii bara dulluma isaa keessatti kennaa Waaqayyoon kan argate Yisihaaq Waaqayyoof kan bitamu, kan ajajamu, nama gaarii, qulqulluu fi qajeela waan ta’eef, mucaa abdiin argate aarsaa gochuuf gara tulluu Mooriya adeeme. Adeemsa guyyaa sadiin boodas bakka aarsaa yeroo gahe fi aarsaaf yeroo qophaa’etti qulqullummaa laphee fi qajeelummaa isaa arguun ajajamumaa isaaf qabu hubachuun bakka Yisihaaq hoola kennef. Abrihaam ilma isaa aarsa gochuu haa dhiisu malee, samuu fi yaada isaan kan ilma isaa aarsaa godhe guyyaa sadiin duradha.

Addaam sababa balleessaa fi cubbuu isaan kabaja, ulfina fi qulqullummaa isaa dhabuun irrayyuu teessoo kabaja isaa irraa arii’ame dhabuun yeroo godaanetti bakka Addaam bu’uun foon dhala namaas uffatee hoolan Waaqayyoo of aarsaa godhe dhiyeesera. Aarsan Yisihaaq ni hafe lubbuun isaas ni baraarte. Addaamis aarsaa isaan kabaja fi ulfina kanaan dura dhabe ni argate gara teessoo isaattis ni deebi’e. Mat. 12:39-40 (Yoonaas garaa Qurxumii keessa guyyaa fi halkan sadii buluu isaa)

Dhali namaa amaluumaasaatiin isaan mallatoo cimsee barbaada. Waaqummaa Goofta keenya Iyyasuus Kiristoos fudhachuu irrattis fakkenya akka isaanif kennu isa rakkisaa turuun isanii illee kanuma mul’isa. Akana mallatoo barbaaduf garuu dura kan kennamef ture. Yeroo hundaa mallatoo haaraa kan barbaadu qofaa ta’e malee, “Isin mallatoo kan barbaadan akka beektanif kitaaba hundaa irratti mallatoon Yoonaas isiniif kenamee hin ture? Egaa mallatoo maaliif barbaadu?”

Yoonaas guyyaa fi halkan sadii garaa Qurxumuu keessa buluun isaa, guyyaa sadiin booda uumata Nanawee barsiisuf adeemu isaa, ni beektu. Uumani Nanawees dhufanii isinitti murteessu isinaan jedha hin amantaan ni shakkitu, isaanin jechaa barsiisa urtuun isaa waa’ee du’aa ka’umsaaf barnoota fi fakkeenya guddaadha. Yeroo du’aa ka’umsaa .Fakkenya hedduun kan fakkeefame fi raajonni hedduunis lallabaa kan turan du’aa ka’umsi Goofta keenya kana fakkataa ture.
Gammachuu guddaa-dhugaa guddaa Yoh. 19:35 “ Kan arge ragaa ba’eera, ragaan isaas dhugaadha”

Yerichi halkan bahee yeroo guyyaan bakka isaa itti fudhachuuf adeemu dhuma guyyaa sanbataa guyyaa sanbataa guyyaa hojii durati. Maariyaam Magdalaawit fi Maariyaam isheen lamaffaa barsiisaa isaanii du’aan kan isaan irraa adda bahe urgoorftuu dibuuf gara awwaala inni awaalametti halkan subiin(barii)gara awwaala Yoosef nama biyya lammii Armaatiyas ta’e, fi Gooftaan itti awwaalame kan isaan adeeman, barsiisaa isaanii foonin isaan irraa adda otoo hin bahiin jecha sagalee isaa dhaga’aa, raajii harka isaa jaalala isaaf qabaniin bitamuun jalaala isaanis jiraachaa turan .kanaafis halkan qixxee sodaa tokko malee gara awwaalicha isaa ilaala jaalala isaaf qabaniin bitamuun jaalala isaan jiraacha turan. Kanaafis halkan qixxee sodaa tokko malee gara awwaalcha isaaa deeman.

Jalqaba torbee yeroon isaas dukkana yeroo turetti ganama Maariyaam Magdalaawit fi Maariyaam isheen lammaffaa boolla awwaalchaa bakka inni itti awwalametti isa ilaaluf adeeman. Yeroo gara boolla awaalcha isatti seenan garuu ergamaan Waaqayyoo dhagaa awwalchaa boollaa irra turerra ta’uun isaanititi mul’ate. Ergamichis akkas isaanin jedhe

“Isin hin sodaatina Iyyasuus isa fannifame akka barbaaddan nan beeka” sa’aa kanatti yeroo namni tokko illee hin jirre fi soodachisaa ta’etti keessumaa immoo bakka awaalcha deemun dabalataaniis ergamaa arguun baay’ee sodachisa. Kanaafidha ergamaan hin soodatina kan ittin jedheef. Maalif sodaattu misiraacho an isinitti himuu kan isin aja’ibsiisu hin qabu, barsiisan keessa dursee isinitti himee ture, erga ittiin jedhee booda gammachuu guddaa itti hime; akka dubateen ka’eera, ittiin jechuun misiraacho fi gammachuu guddaa isaanitti hime.
Hangafoonni lubootaa garuu baratoonni isaa hataniiru; dubbii sobaa isaan ibsan fi akka dubbii Maariyaam Magdaalawit bakka biratti fudhataniiru kan jedhu utuu hin ta’iin dhugumaa inni du’a moo’ate du’aa ka’eera, kan jechudha. Misirachoon isaa ilmaa namaa harka namatti dabarfamee kenamee du’uuf guyyaa sadii boodas ka’uuf dirqamadha jecha jedhu. Galiila utuu jiruu awaan inni isinitti himee ture yaadadhaa!

 “Ilmi namaa harka warra cubbamootaatti kennamuuf, fannifamuuf, guyyaa sadaffaattis du’aa ka’uuf jira” jedhe” ittiin jedhan. Yommus isaan dubbii isaa yaadatan immoo, kana hundumaa ergamoota kudha tokko nuutti, warra kaan hundumaatti odeessan. Warra kana wajjin ergamootatti odeessan immoo, Maariyaam ishee Magadlaa, Yo’anaa, Maariyaam haadha Yaaqoobii fi dubartoota kan biraas turan. Garuu dubbiin kun kan hundee hin qabne, isaanitti fakkaate, kanaafis dubbii isaanii hin amanne. Haa ta’u iyyuu malee,Pheexroos ka’ee, gad jedhees awwaalicha keessatti kafana isaa duwwaa arge; kana booddee immoo wanta ta’e kana dinqifachas gara manaatti deebi’e. Luq. 24:1-12.

Gooftaan yeroo meeqaaf namoonni, duuka bu’onni isaan bira jirachuusaa isa hin beekin qaaman itti mul’ate? Sadiidha. Isaaniis.
I. Namoota lameen osoo gara Emaahusitti imalan. Luq. 24:13-32
II. Yeroo gara Iyyerusaalemitti deebii’an. Luq. 24:33-35
III. Osoo duuka bu’oonni mana cufaa keessa ta’anii, osoo balballi hin banamiin gidduu isaanitti argameera. Yoh. 20:19-23

Galatni Waaqayyoof haa tahu!Ameen.